Cảm biến nhiệt độ khí nạp IAT: Cấu tạo, nguyên lý hoạt động và sửa chữa

Một loại cảm biến khá quan trọng thuộc hệ thống động cơ trên xe ô tô mà anh em tài xế nên quan tâm đặc biệt, đó là thiết bị cảm biến nhiệt độ khí nạp. Bộ phận này có nhiệm vụ chính là theo dõi tình trạng tăng hoặc giảm nhiệt độ không khí khi đi vào trong động cơ để hỗ trợ hệ thống động cơ xe vận hành êm ái và bền bỉ hơn, tăng tuổi thọ của xe.

Cùng Danxe.com.vn đi tìm hiểu cụ thể những điều cần phải biết về cảm biến nhiệt độ khí nạp: định nghĩa bộ phận này là gì? Có cấu tạo ra sao? Nguyên lý hoạt động tuân theo nguyên tắc nào? Các nguyên nhân nào gây ra lỗi bộ phận này? Tất cả sẽ được giải đáp ngay dưới đây, tham khảo ngay nhé anh em!

Định nghĩa cảm biến nhiệt độ khí nạp là gì?

Thiết bị cảm biến nhiệt độ khí nạp IAT (Tiếng anh đầy đủ là Intake Air Temperature) còn được nhiều anh em gọi bằng cái tên khác là cảm biến THA (hay THERMAL AIR). Nó có nhiệm vụ đo nhiệt độ khí nạp từ bên ngoài môi trường vào trong hệ thống động cơ.

Những thông tin, tín hiệu báo nhiệt độ sau đó ngay lập tức được truyền tải tới ECU (trung tâm điều khiển) để hệ thống tiến hành tăng hoặc giảm thời gian phun nhiên liệu cho phù hợp và thay đổi góc đánh lửa sớm.

Cấu tạo của cảm biến nhiệt độ khí nạp ra sao?

Thiết bị cảm biến đo nhiệt độ khí nạp cấu tạo rất đơn giản. Bản chất chúng là một nhiệt điện trở có giá trị âm, thường được đặt ở trong phần đường ống nạp và nằm ngay sau bầu lọc gió của xe, hoặc chúng được đặt chung với một vài loại cảm biến khác như cảm biến lưu lượng khí nạp (MAF) hoặc cảm biến áp suất khí nạp (MAP).  

Chức năng chính của cảm biến nhiệt độ khí nạp là gì? 

Cảm biến biến nhiệt độ khí nạp sẽ giúp ích rất nhiều cho hệ thống động cơ trong xe ô tô, cụ thể nó sẽ giúp cho hệ thống điều khiển ECU trong việc: 

Điều chỉnh tăng hoặc giảm thời gian phun nhiên liệu theo nhiệt độ không khí: khi nhiệt độ không khí thấp, mật độ không khí đặc, nhiều oxi hơn hay nhiệt độ không khí cao, mật độ không khí thưa, ít oxi hơn thì ECU sẽ đọc tín hiệu và hiệu chỉnh để giảm thời gian phun khi nhiệt độ không khí cao và tăng thời gian phun lên khi nhiệt độ không khí thấp. 

Hiệu chỉnh tăng hoặc giảm góc đánh lửa sớm trong động cơ xe hơi: Nếu nhiệt độ khí nạp mà thấp thì thời gian mà màng lửa cháy lan ở trong buồng đốt của máy sẽ chậm hơn so với khi nhiệt độ khí nạp cao. Sau đó ECU sẽ tự động hiệu chỉnh giảm góc đánh lửa khi nhiệt độ cao và tăng góc đánh lửa khi nhiệt độ thấp.

Xem thêm:

• Cấu tạo, hoạt động của cảm biến vị trí trục cam

• Dán đổi màu xe ô tô có bị phạt? Kinh nghiệm trước khi dán

• Hướng dẫn decal dán xe ô tô chính xác

Nguyên lý hoạt động của cảm biến nhiệt độ khí nạp

Thiết bị cảm biến nhiệt độ khí nạp khi có sự tiếp xúc với nhiệt độ không khí cao thì giá trị điện trở của cảm biến đó sẽ thấp và ngược lại nếu tiếp xúc với nhiệt độ không khí thấp thì giá trị điện trở của nó sẽ tăng lên.

Lúc đó, cảm biến nhiệt độ khí nạp sẽ truyền thông tin có thể đọc hiểu, hay còn gọi là các tín hiệu tới cho trung tâm điều khiển ECU thuộc hệ thống động cơ để ECU có thể tự động thực hiện các hiệu chỉnh khác nhau, điều chỉnh thay đổi các bộ phận sao cho hợp lý. 

Hướng dẫn cơ bản cách kiểm tra và sửa chữa cảm biến nhiệt độ khí nạp

Để giúp anh em tài xế có thể kiểm tra cũng như nhận biết các hư hỏng của cảm biến nhiệt độ khí nạp và tiến hành sửa chữa khi có vấn đề thì Danxe.com.vn tổng hợp cho anh em một số kinh nghiệm hay sau đây, anh em tham khảo ngay nhé: 

Kiểm tra cảm biến nhiệt độ khí nạp như thế nào?

Anh em có thể sử dụng dụng cụ rất quen thuộc để kiểm tra đó chính là máy sấy tóc. Dùng máy sấy để hơ vào cảm biến, sau đó anh em quan sát đồng đồ đo điện trở cảm biến xem có nhận thấy sự thay đổi không. Nếu kim đồng hồ di chuyển và thay đổi nhanh chóng thì cảm biến vẫn đang hoạt động ổn định, còn nếu kim đồng hồ đứng yên không nhúc nhích di chuyển thì khả năng cao là cảm biến đã có vấn đề. 

Để nhận biết cảm biến nhiệt độ khí nạp trên xế cưng có bị lỗi hay không anh em còn có thể quan sát đèn báo kiểm tra động cơ nổi, sự tiêu hao nhiên liệu bất thường của xe, lượng khí thải tăng cao đột biến hoạc xuất hiện các hiện tượng cháy ngược do phần cảm biến bướm ga và cảm biến nhiệt độ khí nạp không được đồng bộ với nhau.

Một vài nguyên nhân gây lỗi cảm biến nhiệt độ khí nạp

Một số nguyên nhân rất thường gặp dẫn tới sự hư hỏng của cảm biến IAT như sau: 

• Bộ lọc gió quá bẩn do quá trình sử dụng lâu dài nhưng ít vệ sinh hoặc tuổi thọ đã đến lúc cần phải thay thế 
• Phần mạch điện và dây điện trong hệ thống động cơ gặp tình trạng ngắn mạch, đứt hoặc phần giắc kết nối bị bào mòn hoặc bị lỏng.
• Phần đầu của cảm biến này bị nhiễm dầu
• Áp suất nhiên liệu kém là một trong số những nguyên nhân làm cho cảm biến IAT không thể nắm bắt chính xác tín hiệu.
• Lỗi ở phần van EGR 
• Thiết bị cảm biến nhiệt độ khí nạp bị lỏng lẻo hoặc do chính bộ điều khiến trung tâm ECU có vấn đề (hiện tượng này cực hiếm khi xảy ra). 

Cách sửa chữa thiết bị cảm biến nhiệt độ khí nạp khi gặp sự cố

Với những trường hợp sự cố đơn giản, anh em có thể sửa chữa ngay tại nhà bằng cách dùng RP7 để vệ sinh nếu cảm biến bị bẩn. Anh em nên nhớ tuyệt đối không dùng vòi hơi để xịt, vì có thể sẽ làm hư hại đến thiết bị cảm biến MAF.

Sau đó anh em kiểm tra đến các chân tiếp điện của cảm biến, nếu hỏng hóc đến từ việc dây điện bị đứt thì có thể thực hiện thay thế bằng một sợi dây điện trở mới có giá trị tương đương nhau. 

Kết luận

Hi vọng những thông tin mà Danxe.com.vn cung cấp cho anh em trong bài viết trên đã giúp anh em có cái nhìn tổng quan và hiểu biết thêm về vai trò cũng như cách thức hoạt động của cảm biến nhiệt độ khí nạp trong hệ thống động cơ xe hơi. Đồng thời có thể áp dụng để kiểm tra và sửa chữa một số lỗi nhẹ dễ gặp phải ở bộ phận cảm biến này. Hi vọng bài viết ít nhiều hỗ trợ anh em trong quá trình vận hành một chiếc xe hơi.