Momen xoắn là gì? Nó có ý nghĩa thế nào trong động cơ ô tô?

Một trong những thông số kỹ thuật cơ bản và quan trọng nhất của một động cơ đốt trong chính là momen xoắn. Nó là thông số có ý nghĩa lớn ảnh hưởng đến độ mạnh yếu của một chiếc xe ô tô. Trên thực tế, mỗi thông số khác nhau sẽ có vai trò quyết định “sức mạnh” của một chiếc xe trong mỗi tình huống vận hành cụ thể. Cùng Danxe.com.vn tìm hiểu chi tiết về thông số này và ý nghĩa của nó trong vận hành thực tế nhé. 

Định nghĩa momen xoắn là gì?

Momen xoắn được hiểu là lực xoắn có thể tác động và gây ra những chuyển động quay của một động cơ hoặc một lực có thể ảnh hưởng và khiến một vật thể khác xoay quanh một trục. Nó sẽ xuất hiện khi có lực tác động vào và khiến một thiết bị xoay quanh một điểm. Momen xoắn được đo lường bằng đơn vị Pound feet (Ib-ft) hoặc đơn vị Newton Mét (Nm). 

Vậy momen xoắn trong động cơ ô tô là gì? Nó chính là bộ phận cực kỳ quan trọng trong hệ thống động cơ của xe. Nó dùng để đo lực xoắn sẵn có trong trục khuỷu tại bất kỳ vòng quay động cơ nào. Có thể kể tới 3 yếu tố ảnh hưởng rất lớn đến độ mạnh yếu của ô tô là công suất, momen xoắn và vòng tua máy. 

Định nghĩa mô men xoắn cực đại là gì?

Thông số momen xoắn (gọi tắt: M xoắn) thể hiện rõ việc động cơ xe ô tô cung cấp độ lực tối đa như thế nào? Một chiếc ô tô sẽ được đánh giá là đạt mô men xoắn cực đại trong các trường hợp này: 

• M xoắn càng lớn thì càng giúp tăng lực kéo của xe: kéo mạnh, nhanh, đảm bảo kéo mạnh, nhanh và chở được hàng hóa ở trọng tải lớn.
• M xoắn cực đại đạt được trong trường hợp vòng tua máy dài: nghĩa là thời điểm này ô tô có thể tăng tốc nhanh đồng thời chở được nhiều đồ/hàng hóa nặng.
• M xoắn cực đại đạt được trong trường hợp vòng tua máy thấp: nghĩa là nhiên liệu sẽ được tiết kiệm rất tối ưu, khả năng tăng tốc cũng mạnh hơn.

Momen xoắn có ý nghĩa thế nào trong động cơ ô tô?

Momen xoắn được xem là con số biểu trưng cho khả năng chịu tải tức thời của hệ thống động cơ ô tô. Do bản thân nó là đại lượng có hướng, do đó giá trị thu về sẽ phụ thuộc vào hệ quy chiếu. Vì thế, để đo lường độ mạnh yếu của xe hơi, thường người ta sẽ nhắc ngay tới momen xoắn. Thông số này càng cao thì đồng nghĩa với lực quay của bánh xe càng mạnh mẽ. 

Ngoài ra, giá trị của nó còn tùy thuộc vào tốc độ của vòng tua máy như đã nói ở phần trên, tại một vòng tua nhất định, nó sẽ đạt được giá trị cực đại. Khi anh em nhìn vào bảng thông số của động cơ xe hơi, momen xoắn được biểu thị trên đó chính là momen xoắn cực đại. 

Đối với ô tô dùng hộp số tay thì momen xoắn sẽ được truyền tới hộp số bằng thiết bị ly hợp. Đối với xe dùng hộp số tự động thì sẽ kèm theo hộp biến mô. Nếu xe có vòng tua máy cao và công suất lớn thì thông số momen xoắn của nó sẽ thấp hơn xe có cùng công suất nhưng vòng tua máy thấp. 

Xem thêm:

• Dán đổi màu xe hơi có bị phạt không?
• Địa chỉ uy tín để dán phim cách nhiệt ô tô
• Dịch biển số xe và xem ý nghĩa của biển số theo phong thủy

Momen xoắn hoạt động theo cách thức nào?

Trong động cơ đốt trong của xe hơi, có các piston có nhiệm vụ chuyển động bên trong các xi lanh, lên xuống nhịp nhàng, chuyển động qua lại hình thành nên năng lượng. Vào lúc này, các trục khuỷu  sẽ chuyển năng lượng này thành lựa quay, đó chính là cơ chế hoạt động của momen xoắn và sẽ truyền tới các bánh dẫn động. 

Hiểu đơn giản, nghĩa là momen xoắn càng nhiều thì động cơ sẽ tạo ra công suất càng lớn hơn. Khi động cơ xe có nhiều momen xoắn sẽ giúp khả năng tăng tốc của xe nhanh hơn so với khi bắt đầu nổ máy. Đối với những anh em dùng xe để chở hàng trọng tải nặng hoặc leo núi thì momen xoắn có vị trí cực kỳ quan trọng khi tạo ra công suất cho ô tô. .

Mối quan hệ giữa mã lực, momen xoắn và công suất

Momen xoắn và công suất như đề cập ở trên có vai trò cực quan trọng đối với hệ thống động cơ xe ô tô. Trong đó, khả năng sinh công của xe dựa trên cơ sở của momen xoắn. Còn công suất chính là biểu trưng cho cường độ sinh công đó của momen xoắn. Công cụ điều phối là hệ thống số của xe. 

Khi xe phải chở những hàng hóa nặng thì có thể thiết lập cấp số thấp để momen xoắn tăng thêm. Đương nhiên, cùng cấp số giữa sedan và bán tải thì bán tải luôn có sức mạnh lớn hơn vì công suất hoạt động của bán tải hoàn toàn khác sedan. Khi tạo ra càng nhiều mã lực thì momen xoắn từ động cơ sẽ càng nhiều.

Tuy nhiên đó là về mặt lý thuyết vì lực kéo được truyền tới bánh xe còn tùy thuộc vào hệ thống dẫn động cũng như hộp số của xe. Tất cả những chi tiết nói trên đều được tối ưu thiết kế nhằm mục đích xác định làm sao công suất chuyển thành momen xoắn. 

Vận hành thực tế của xe chịu ảnh hưởng từ công suất và momen xoắn thế nào? 

Đi đường đèo, leo núi, đường khó hoặc cần chở hàng hóa nặng

Từ những yếu tố trên, có thể khẳng định mô men xoắn cực đại sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới độ “bốc” hay khả năng tăng tốc của ô tô. Đặc biệt sẽ có lợi khi xe chở trọng tải nặng hoặc cần di chuyển tại những địa hình khó đi, hiểm trở.

Khi xe đạt momen xoắn cực đại ở vòng tua máy thấp thì trải nghiệm tăng tốc sẽ cực “đỉnh” bởi anh em sẽ nhận thấy sức mạnh của xe ở ngay từ những vòng ga đầu tiên, rất bốc, rất phấn khích. Ngoài ra, momen xoắn lớn tạo độ kéo cực lớn khi chở trọng tải lớn hay leo đèo, dốc chứ không hề “ì ạch” như các xe có momen xoắn thấp hơn. 

Độ tiêu hao nhiên liệu và di chuyển đường trường

Công suất sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới mô men xoắn lớn hay nhỏ, cũng ảnh hưởng tới vận tốc lớn nhất của xe. Do đó, thông số công suất sẽ là đặc trưng cho khả năng di chuyển đường trường với tốc độ cao hay thấp. 

Cùng một dung tích động cơ, muốn đạt công suất cao thì động cơ phải hoạt động với vòng tua lớn, do đó nhiên liệu sẽ tiêu hao nhiều hơn. Như vậy có nghĩa là động cơ có công suất cực đại lớn và dung tích nhỏ sẽ rất hữu ích cho việc tiết kiệm nhiên liệu so với những dòng xe có công suất lớn. 

Kết luận

Để chọn cho mình xế cưng hợp ý nhất, anh em nên tìm hiểu kỹ càng các thông số kỹ thuật của xe, đặc biệt là momen xoắn và công suất. Bên cạnh đó, anh em có thể tìm hiểu thêm về vòng tua máy, yếu tố quan trọng giúp xe đạt được momen xoắn cực đại và công suất tối đa nhé!