Hệ thống làm mát trên ô tô có nhiệm vụ gì, hoạt động thế nào?

Hệ thống làm mát trên ô tô là một trong những thành phần quan trọng nhất của động cơ, giúp giảm nhiệt độ và giữ cho động cơ hoạt động ở nhiệt độ ổn định. Nếu bạn muốn hiểu rõ hơn về vấn đề này thì theo dõi bài viết dưới đây của Danxe.com.vn nhé!

Hệ thống làm mát động cơ trên ô tô được hiểu như thế nào?

Như chúng ta đã biết, để động cơ ô tô, xe máy hoạt động được thì buồng đốt cần liên tục đốt cháy nhiên liệu và ở quá trình này tạo ra lượng nhiệt rất lớn. Khi các bộ phận của động cơ phải chạy liên tục ở nhiệt độ cao quá mức cho phép thì các bộ phận của động cơ nhanh chóng bị hư hỏng.

Do đó, hoạt động của ô tô, xe máy không thể tách rời hệ thống làm mát động cơ. Nhiệm vụ của hệ thống làm mát là giúp giảm nhiệt độ và làm cho động cơ hoạt động một cách ổn định nhất ở nhiệt độ cho phép.

Hệ thống làmmát là gì?

Phân loại hệ thống làm mát ô tô cho bạn

Hệ thống làm mát bằng không khí 

Hệ thống làm mát bằng không khí trên ô tô có cấu tạo đơn giản, bao gồm các cánh tản nhiệt trên đầu xi lanh, thân và quạt gió. Hệ thống hoạt động độc lập thông qua truyền động từ trục khuỷu động cơ hoặc thông qua nguồn điện.

Về cơ bản, quạt là bộ phận quan trọng nhất của hệ thống làm mát này. Cánh tản nhiệt trên đầu xi-lanh và lốc máy hấp thụ nhiều nhiệt lượng do hoạt động của động cơ sinh ra, khi đó quạt gió sẽ hút nhiều không khí từ môi trường bên ngoài vào khoang động cơ, giúp giảm nhiệt, thoát nhiệt và làm mát khu vực này.

• Ưu điểm: Hệ thống làm mát bằng không khí trên ô tô có cấu tạo đơn giản, gọn nhẹ, giá thành hợp lý. Do không có nhiều bộ phận và cấu tạo phức tạp nên không đòi hỏi cần phải bảo trì và sửa chữa thường xuyên.
• Nhược điểm: Khi chạy có tiếng ồn lớn, khả năng làm mát không hiệu quả, đặc biệt đối với động cơ lớn.

Hệ thống làm mát bằng không khí 

Hệ thống làm mát bằng nước 

Ngày nay, hệ thống làm mát bằng nước được sử dụng rộng rãi do khả năng làm mát vượt trội hơn so với hệ thống làm mát bằng không khí.

Hệ thống có cấu tạo phức tạp, bao gồm: két nước, nắp két (van áp suất và van chân vuông), van hằng nhiệt, bơm nước và quạt (làm mát tuần hoàn cưỡng bức).

Két nước

Chức năng của bộ phận dùng để chứa nước, cung cấp nước giúp động cơ trong quá trình hoạt động trở nên mát hơn, đồng thời giúp truyền nhiệt lượng của nước ra không khí bên ngoài làm giảm nhiệt độ động cơ.

Nắp két nước

Hệ thống làm mát bằng nước của ô tô được bịt kín và điều áp bởi nắp bộ tản nhiệt. Công việc của phần này là ngăn không cho nước bay hơi, ngoài ra còn giảm thiểu việc tăng áp suất làm tăng nhiệt độ sôi của nước, giúp quá trình làm lạnh hiệu quả hơn. Nắp bộ tản nhiệt có hai van: van áp suất và van chân vuông.

– Van áp suất: Khi nhiệt độ và áp suất của nước trong két tăng cao dẫn nước từ két nước sang bình nước phụ để hoạt động.

– Van chân không: Khi nhiệt độ nước cao và áp suất trong két nước thấp, nước trong két nước phụ được hút vào két nước để duy trì hoạt động làm mát.

Van hằng nhiệt

Van hằng nhiệt điều khiển sự lưu thông của chất làm mát giữa động cơ và bộ tản nhiệt. Khi động cơ vừa mới khởi động, van hằng nhiệt sẽ đóng đường dẫn trao đổi nước vào bộ làm mát, giúp động cơ nhanh chóng đạt được nhiệt độ hoạt động. Khi nhiệt độ động cơ cao hơn mức cho phép (khoảng 75 – 102 độ C), van hằng nhiệt sẽ mở để bắt đầu quá trình làm mát.

Bơm nước

Bơm nước được lắp phía trước động cơ, thường là kiểu cánh gạt, dùng lực ly tâm để bơm nước đi. Do đó, thiết bị có thể đẩy một lượng lớn nước làm mát mà không làm tăng áp suất hệ thống. Khi tốc độ động cơ tăng, tốc độ bơm cũng tăng, lượng nước đưa vào động cơ nhiều hơn để đáp ứng vấn đề làm mát động cơ.

Quạt

Vai trò của quạt gió là tăng tốc độ không khí lưu thông qua két nước, giúp nước chảy qua két làm mát nhanh hơn cho động cơ.

• Ưu điểm: Hiệu suất làm mát của hệ thống làm mát bằng nước trên ô tô tốt hơn rất nhiều so với hệ thống làm mát bằng gió, không gây tiếng ồn trong quá trình vận hành.
• Nhược điểm: Kết cấu phức tạp, giá thành cao, cần bảo dưỡng thường xuyên.

Hệ thống làm mát bằng nước hiệu quả

Xem thêm:

• Cấu tạo của lớp phim cách nhiệt xe hơi
• Cách wrap đổi màu xe theo phong thủy không bị phạt

Các sự cố thường gặp của hệ thống làm mát ô tô là gì?

Két nước bị tắc, rỉ sét

Do thường xuyên làm việc trong môi trường nhiệt độ cao, két nước có thể bị rỉ sét, sét có thể làm đứt các mối hàn trên két nước, hoặc đường ống dẫn nước làm mát bị tắc nghẽn do cặn bẩn,…

Để xác định và tránh két nước bị tắc, bạn cần thường xuyên kiểm tra chất lỏng của két nước xem có bị bám bẩn hay rỉ sét không. Nếu có, bạn sẽ phải đưa xe đi kiểm tra bảo dưỡng hoặc thay két nước mới.

Van hằng nhiệt bị hỏng

Trong mỗi trường hợp, van hằng nhiệt đóng vai trò quan trọng nhất định trong việc điều tiết lượng nước làm mát từ giàn lạnh vào khoang máy:

Nếu van hằng nhiệt bị hỏng, nước làm mát sẽ không được cung cấp đầy đủ vào khoang máy, nhiệt độ ở khu vực này trong quá trình xe vận hành không được làm mát kịp thời, ảnh hưởng đến nhiều bộ phận khác.

Ngược lại, khi xe mới khởi động, cần nhanh chóng đạt được nhiệt độ vận hành thích hợp nhưng van hằng nhiệt lại đẩy nước làm mát vào thân động cơ làm giảm hiệu suất hoạt động.

Rò rỉ ống dẫn nước làm mát

Ống dẫn nước thường được sử dụng bằng chất liệu cao su. Trong quá trình hoạt động, nhiệt lượng do nước làm mát tỏa ra hấp thụ một phần trên các đường ống nước có thể gây hư hỏng, rò rỉ đường ống dẫn nước.

Quạt bị hỏng

Trong quá trình hoạt động, quạt gió sinh ra nhiệt và tiếp xúc với nhiệt từ hoạt động của động cơ và các linh kiện xung quanh máy có thể khiến linh kiện đó bị chảy, nứt, vỡ và hư hỏng động cơ. Khi đó, nước làm mát ra khỏi động cơ không được làm mát, làm giảm hiệu quả của hệ thống làm mát nói chung.

Bơm nước bị hỏng

Bơm nước đóng vai trò chính trong việc tuần hoàn nước làm mát trong hệ thống làm mát xe. Nếu bơm nước không hoạt động, nước làm mát sẽ không lưu thông trong hệ thống.

Các sự cố của hệ thống làm mát 

Những lưu ý khi sử dụng hệ thống làm mát ô tô

Đối với hệ thống làm mát bằng không khí ô tô

Mặc dù có cấu tạo đơn giản và không cần bảo dưỡng thường xuyên, người lái xe cũng nên chú ý đến các dấu hiệu cho thấy hệ thống cần được bảo dưỡng: tiếng ồn hoạt động quá mức, nhiệt độ động cơ luôn cao,…

Đối với hệ thống làm mát bằng nước ô tô

Kiểm tra hệ thống làm mát thường xuyên. Két nước là bộ phận quan trọng của hệ thống nên cần được kiểm tra và bảo dưỡng theo định kì. Do thường xuyên làm việc trong môi trường nhiệt độ cao, két nước có thể bị rỉ sét, tắc đường ống dẫn nước làm mát, đứt mối hàn,…

Hy vọng qua bài viết này của Danxe.com.vn các bạn sẽ hiểu rõ hơn về hệ thống làm mát và biết được những sự cố thường gặp của nó để có thể dễ dàng bảo dưỡng và sửa chữa!