Két nước làm mát ô tô: Dấu hiệu hư hỏng và cách xử lý

Két nước là bộ phận đảm nhận vai trò giúp làm mát động cơ thông qua nước cho xe ô tô. Nếu như không vệ sinh theo định kỳ, có thể chúng sẽ tắc nghẽn và ảnh hưởng tới hoạt động của toàn bộ hệ thống làm mát. Đối với các vấn đề tu sửa trên xe ô tô thì bộ phận két nước cũng chính là nguyên nhân lớn khiến xe phải tổn thất nhiều tiền.

Két nước ô tô là gì?

Két nước ô tô là một phụ tùng thuộc hệ thống làm mát, nó có tác dụng để chứa nước và truyền nhiệt từ nước ra không khí để hạ nhiệt độ và làm mát nước cho động cơ khi làm việc. Vì vậy két nước cần phải hấp thụ và tỏa nhiệt nhanh. Để đảm bảo yêu cầu đó thì bộ phận tản nhiệt thường được làm bằng đồng vì vật liệu này có hệ số tỏa nhiệt tương đối cao. 

Kích thước bên ngoài và hình dáng cấu tạo của két nước sẽ phụ thuộc vào bố trí chung như chiều cao của động cơ, kết cấu của bộ tản nhiệt, chiều cao của mui xe,… nhưng tốt nhất là bề mặt đón gió của két nước làm mát ô tô nên có dạng hình vuông để tỷ lệ giữa diện tích chắn gió của quạt đặt sau két nước và diện tích đón gió của két gần bằng một. 

Két làm mát được phân làm hai loại cơ bản: két làm mát “nước – nước” và két làm mát “nước – không khí”. Bộ két ” nước – nước ” được dùng trên động cơ có hai vòng tuần hoàn nước làm mát như, trong đó nước đi theo đường ống, và cấu tạo của bộ két này cũng tương tự hệ thống làm mát dầu nhờn bằng nước.

Két làm mát kiểu “nước – không khí” thường sử dụng trên các loại ô tô máy kéo bao gồm ba phần: 

• Ngăn trên chứa nước có nhiệt độ cao từ động cơ ra.
• Ngăn dưới chứa nước nguội vào để làm mát động cơ.
• Đoạn nối giữa ngăn trên và ngăn dưới là giàn ống truyền nhiệt. Giàn ống truyền nhiệt được xem là bộ phận quan trọng nhất của két làm mát.

Cấu tạo của két nước ô tô

Bộ phận này được cấu tạo bởi những đường ống nước nhỏ, hẹp và sắp xếp xen kẽ với những lá nhôm. Thông qua thiết kế này, nước có thể tản nhiệt được một cách nhanh chóng. Tùy thuộc vào từng dòng xe khác nhau mà các hãng xe sẽ thiết kế những két nước có kích thước nhỏ hoặc lớn.

Nhìn chung thì chúng có 2 kiểu thiết kế khác nhau, một là kiểu lá nhôm được xếp dọc, hai là nó được xếp chéo. Đối với loại lá nhôm được xếp dọc (xếp từ trên xuống), nước từ động cơ sẽ chảy từ phía trên xuống và đi ra khỏi két nước để bắt đầu một quá trình làm mát mới. Còn đối với kiểu xếp chéo, nước làm mát sẽ chảy thành dòng theo đường chéo từ bên này sang bên phía đối diện.

Đa số các dòng xe đời mới hiện nay đều được thiết kế két nước làm mát kiểu xếp chéo. Dưới đây là một số các chi tiết quan trọng của két nước ô tô:

Nắp két nước làm mát

Được thiết lập và có nhiệm vụ đóng kín nhằm hạn chế tối đa tình trạng hao hụt nước do bốc hơi. Nắp két nước gồm 2 van là van chân không và van két nước.

• Khi nhiệt độ của nước làm mát tăng lên, áp suất bên trong két cũng gia tăng. Lúc này, van áp suất sẽ mở ra để nước làm mát có thể chảy vào bình phụ nhằm giảm áp suất.
• Ngược lại, khi nhiệt độ của nước thấp, áp suất bên trong két làm mát cũng thấp nên van chân không sẽ được mở ra để nước làm mát từ bình phụ chảy vào két ô tô.

Lõi két nước

Là phần lớn nhất của bộ tản nhiệt với kết cấu là một khối kim loại bao gồm các cánh tản nhiệt. Nó cho phép chất làm mát thoát nhiệt ra không khí bên ngoài. Có nhiều loại lõi két như: dạng 1 lõi, 2 lõi hoặc 3 lõi,…

Van hằng nhiệt

Van hằng nhiệt có nhiệm vụ điều khiển dòng chảy của nước làm mát từ động cơ đến két nước. Khi động cơ vừa nổ máy, tức sẽ chưa nóng lên. Khi đó, van hằng nhiệt sẽ đóng lại để ngăn nước làm mát không chảy ra két, qua đó giúp nhiệt độ của động cơ nhanh chóng tăng lên.

Ngược lại, van hằng nhiệt sẽ mở khi động cơ đã đạt tới nhiệt độ thích hợp, để nước làm mát chảy vào két và bắt đầu chu trình luân chuyển nhằm duy trì nhiệt độ thích hợp cho động cơ.

Quạt làm mát 

Quạt làm mát đảm nhận nhiệm vụ gia tăng sự lưu thông của không khí qua động cơ két nước ô tô, từ đó đẩy nhanh tiến trình hạ nhiệt nước làm mát.

Máy bơm nước và bình nước phụ

Máy bơm nước có nhiệm vụ như cái tên của nó là sẽ bơm nước từ két đi vào động cơ và quay trở lại để hạ nhiệt, quá trình này sẽ diễn ra không ngừng khi động cơ hoạt động.

Nếu như mức nước và áp suất két thấp, bình nước phụ sẽ có vai trò dự trữ và cung cấp nước tới két nước làm mát ô tô.

Ống dẫn nước

Các ống dẫn nước đầu vào và đầu ra có vai trò vận chuyển nước làm mát từ các chi tiết nóng của động cơ sang bộ tản nhiệt.

Xem thêm:

• Lợi ích của dịch vụ dán phim cách nhiệt ô tô
• Kinh nghiệm dán decal xe ô tô đẹp, không vi phạm luật giao thông

Nguyên lý hoạt động 

Trong quá trình hoạt động, động cơ sẽ làm việc liên tục trong buồng đốt cháy nhiên liệu, đồng thời tạo ra ma sát và tỏa một lượng nhiệt lớn. Để tránh động cơ quá nóng, hệ thống xe sẽ bơm nước làm mát vào khối động cơ để hấp thụ nhiệt. Lúc này, nước làm mát hấp thu và vận chuyển đến két nước làm mát ô tô. 

Khi đến đây, quạt làm mát sẽ thổi hơi nóng từ chất lỏng và tỏa nhiệt ra ngoài thông qua mặt lưới tản nhiệt ở phía trước đầu xe. Chất làm mát sau đó quay trở lại động cơ và quá trình hạ nhiệt này được lặp đi lặp lại. Đây là cách mà két nước ô tô và bộ tản nhiệt vận hành để loại bỏ nhiệt từ động cơ.

Tầm quan trọng của két làm mát

Khi một chiếc ô tô hoạt động thì nhiệt lượng do động cơ của xe sinh ra là rất lớn. Nếu không được làm mát thì dưới ảnh hưởng của nhiệt độ, các bộ phận kim loại bên trong động cơ sẽ giãn nở, khiến các chi tiết máy dễ rơi vào tình trạng bó cứng, hỏng hóc, pittong nở to làm xước bề mặt xi lanh, các chi tiết cao su nóng chảy vì nhiệt độ cao,…

Dưới tác động khủng khiếp của nhiệt, nếu không giải quyết triệt để, chiếc xe sẽ không thể vận hành và ẩn chứa nhiều nguy hiểm, chi phí sửa chữa cũng khá tốn kém. Vì thế bộ phận két nước đóng vai trò rất quan trọng cho sự vận hàng của xe ô tô.

Do vậy, anh em nên kiểm tra két làm mát ô tô cũng như hệ thống làm mát tổng thể của xe. Chủ xe nên kiểm tra bộ phận này thường xuyên, định kỳ và đặc biệt là trước mỗi chuyến đi xa. Thậm chí ngay cả khi đang đi trên đường, nếu thấy đồng hồ đo nhiệt động cơ ở mức cao thì nên dừng xe để kiểm tra két làm mát nhé.

Ngoài ra, để hệ thống làm mát của xe ô tô hoạt động ổn định và tối ưu, chủ xe nên ưu tiên dùng nước lọc tinh khiết để đổ vào két nước vì loại nước này đã được loại bỏ các tạp chất, thành phần kim loại nặng và cặn bã. Do đó sẽ hạn chế tình trạng tắc nghẽn hoặc đóng cặn trong đường ống cũng như hệ thống làm mát của xe.

Cách xử lý két nước khi bị hỏng

Bất kỳ thiết bị nào cũng sẽ gặp phải tình trạng hư hỏng, không từ nguyên nhân này cũng từ nguyên nhân khác. Và xe ô tô cũng không ngoại lệ, chẳng hạn khi xe có biểu hiện bất thường như động cơ nóng đột ngột hoặc bị bốc khói, các bạn cần phải tắt máy và kiểm tra ngay vì có khả năng két nước của xe đã bị hỏng. 

Để có cách xử lý hiệu quả hoặc tránh các vấn đề nghiêm trọng hơn, anh em có thể tham khảo một số biện pháp như sau:

• Kiểm tra xung quanh bộ tản nhiệt để đảm bảo nó không bị lỏng do rung lắc hoặc bị bào mòn. Khung quá lỏng lẻo có thể khiến lõi tản nhiệt bị uốn cong, dẫn đến đường ống bị hư hỏng.
• Tìm nước bị rò rỉ, các vết nứt có thể xuất hiện do áp suất cao hoặc ở các khớp nối giữa két và đầu cắm. Vỏ nhựa cũng có thể bị nứt nếu bu lông đặt ở sai vị trí. Với các bồn chứa bằng kim loại, sự rò rỉ thường thấy nhất ở phần nối giữa bồn chứa và phần đầu bồn.
• Nước làm mát bị rò rỉ có thể khiến các thành phần như kim loại bị gỉ sét. Vì vậy, nên kiểm tra gỉ sét và các bộ phận xung quanh có bị biến đổi màu sắc hay không. 
• Kiểm tra ống mềm, miếng đệm và nắp bộ tản nhiệt xem có bị hư hỏng, rò rỉ, bong tróc hay không, đã đậy kín hay chưa. Nếu óng mềm bị xẹp hoặc bị xốp có thể ngăn dòng nước làm mát và khiến động cơ xe nóng quá tải. Trong khi các bộ phận khác như kẹp, miếng đệm và nắp bị hở hoặc bị hỏng cũng có thể ảnh hưởng đến mức áp suất của hệ thống làm mát.

Lời kết

Có thể thấy, két nước đóng vai trò quan trọng trong quá trình làm mát động cơ trên xe ô tô, giúp động cơ mát hơn và duy trì ở nhiệt độ ổn định. Từ đó kéo dài thời gian sử dụng của xe hơi, đem tới khả năng vận hành bền bỉ và tối ưu. Nên nhớ hãy thường xuyên kiểm tra định kỳ để duy trì và tăng tuổi thọ cho xế yêu  bạn nhé!